De gemeenteraad van Waterland vertegenwoordigt alle Waterlanders.
Het is het hoogste bestuursorgaan en daarmee de "baas" van de gemeente. Samen met het college van Burgemeester en Wethouders (college van B en W) vormt de gemeenteraad het gemeentebestuur. De gemeenteraad geeft de hoofdlijnen voor het beleid in de gemeente en controleert het college.
De gemeenteraad bestaat uit 17 raadsleden, verdeeld in 7 fracties. Alle leden zijn in principe lid van een politieke partij, maken deel uit van een fractie, en zijn rechtstreeks gekozen door de inwoners van Waterland die mogen stemmen.
De gemeenteraad bestaat in Waterland uit 17 raadsleden. Deze raadsleden werken samen in "fracties".
In principe komen de raadsleden binnen één fractie vanuit dezelfde politieke partij. Aangezien we in Nederland stemmen op personen op een kieslijst en niet op de partijen zelf, mogen raadsleden zich wel afsplitsen of fracties samenvoegen. Daarom hebben we in de gemeente Waterland nu zeven fracties, terwijl er na de verkiezingen zes waren.
Momenteel is de raad verdeeld in de volgende fracties:
- WaterlandNatuurlijk (4 zetels)
- GroenLinks (3 zetels)
- CDA (3 zetels)
- VVD (2 zetels)
- D66 (2 zetels)
- PvdA (2 zetels)
- JOUW Waterland (1 zetel)
Wie de raadsleden precies zijn, kunt u hier vinden.
De gemeenteraad is de baas van de gemeente en bestaat uit 17 leden. De gemeenteraad vertegenwoordigt alle Waterlanders.
De gemeenteraad heeft 3 belangrijke taken:
Volksvertegenwoordiging: de gemeenteraad spreekt namens de mensen in de stad.
Geeft kaders aan: Zij besluiten over de belangrijkste plannen voor de stad.
Controleert of het college van B en W hun werk goed doet.
En mag:
Regels maken (verordeningen): iedereen in de stad moet zich aan deze regels houden.
De begroting en jaarrekening vaststellen en de hoogte van gemeentelijke tarieven en belastingen bepalen (bijvoorbeeld: toegang tot de gemeentelijke zwembaden en parkeertarieven).
De gemeentewet biedt de mogelijkheid aan de raad om zich te laten bijstaan door commissieleden. In Waterland heten deze commissieleden 'Duoraadsleden'. Deze zijn gelieerd aan de fracties en kunnen deelnemen aan de voorbereidende vergadering. Duoraadsleden hebben geen stem in de besluitvorming en mogen zodoende dus niet deelnemen aan de besluitvormende raadsvergadering.
De gemeenteraad neemt besluiten. Hiervoor is het nodig dat de raadsleden goed weten waarover zij besluiten.
Voorbereidende vergadering
Daarom hebben we in de gemeente Waterland de voorbereidende vergadering. Hier kunnen de raadsleden over de te nemen besluiten vragen stellen aan de wethouder en met elkaar in debat. Duoraadsleden mogen aan deze vergadering deelnemen.
Auditcommissie
Naast de voorbereidende vergadering kent de gemeenteraad van Waterland ook de Auditcommissie. Dit is een commissie waar van alle fracties één (duo)raadslid in vertegenwoordigd is. In deze commissie worden technische financiële voorstellen en stukken besproken alvorens deze door de raad behandeld worden.
De vergadercyclus van de gemeenteraad bestaat achtereeenvolgend uit het fractievoorzittersoverleg - fractievergaderingen - voorbereidende vergadering - besluitvormende raadsvergadering.
Wanneer voorstellen of stukken worden aangeleverd door het college voor het raad stelt het fractievoorzittersoverleg een agenda voor aan de voorbereidende vergadering. Tijdens de fractievergaderingen bespreken de fracties afzonderlijk hun standpunten m.b.t. de geagendeerde stukken. In de voorbereidende vergadering bespreken de raads- en duoraadsleden de geagendeerde voorstellen om meer inzicht in de onderwerpen te krijgen. Ook wordt hier het politieke debat gevoerd. Tijdens de besluitvormende raadsvergadering worden de besluiten genomen.
In de regel vindt er elke maand een besluitvormingsproces/vergadercyclus plaats. Uiteraard kan dit soms afwijken door politiek reces, feestdagen of andere uitzonderingen. Alle vergaderdata zijn te vinden in ons raadsinformatiesysteem.
Aangezien de gemeenteraad bestaat uit volksvertegenwoordigers en het dus ook belangrijk is dat de inwoner ziet en begrijpt wat er gebeurt in de gemeenteraad, worden (op enkele kleine uitzonderingen na) alle stukken openbaar gepubliceerd in ons raadsinformatiesysteem (deze website). Zo kan je als inwoner je ook inlezen in de stukken en een beter beeld krijgen van de inhoud van het debat. De stukken zijn altijd te vinden onder de desbetreffende vergadering op onze website en worden in de regel 13 dagen van te voren gepubliceerd.
Er zijn in de gemeente Waterland vier verschillende vergaderingen in de vergadercyclus.
Fractievoorzittersoverleg
Tijdens het fractievoorzittersoverleg zijn alle fracties vertegenwoordigd d.m.v. hun voorzitter. Daarnaast zitten de burgemeester en griffier hier om met elkaar een agenda te bepalen. Deze vergadering is niet openbaar.
Fractievergaderingen
Tijdens de fractievergaderingen bespreken de fracties de stukken inhoudelijk. Het is aan de fracties zelf deze vergadering te organiseren en zij hebben elk andere gebruiken. Wel is het bij alle fracties mogelijk om langs te komen en (mee) te praten. Het is handig om hier van te voren een afspraak voor te maken, zodat zij kunnen rekenen op je komt. De contactgegevens staan hier bij de verschillende (duo)raadsleden.
Voorbereidende vergadering
Bij de voorbereidende vergadering zitten in ieder geval raads- en duoraadsleden aan tafel. Daarnaast zit de voorzitter van de voorbereidende vergadering en de griffier aan tafel. De voorzitter van de voorbereidende vergadering is tevens altijd raadslid en is momenteel Vincent Koerse. Bij deze vergadering is het als inwoner mogelijk om je aan te melden om in te spreken over geagendeerde onderwerpen (zie onder inspraak en meedoen). Daarnaast vragen de raads- en duoraadsleden regelmatig de verschillende portefeuillehouders vanuit het college aan tafel om e.e.a. toe te lichten.
Raadsvergadering
Bij de besluitvormende raadsvergadering zitten in ieder geval de raadsleden, de voorzitter van de raad en de griffier aan tafel. De voorzitter van de raad is de burgemeester. Tijdens de besluitvormende vergadering kunt u inspreken, maar niet meer over onderwerpen die al op de agenda gestaan hebben. Ook hier kunnen de portefeuillehouders bevraagd worden door de raad.
De gemeenteraad bestaat uit volksvertegenwoordigers en het dus belangrijk is dat inwoners zien en begrijpen wat er gebeurt in de gemeenteraad. Daarom zijn de voorbereidende vergadering en de raadsvergadering in beginsel altijd openbaar. U kunt voor aanvang van een vergadering naar het gemeentehuis in Monnickendam komen en een plek zoeken in de zaal. Als u wilt inspreken kunt u meer informatie vinden onder 'inspraak en meedoen' > 'Inspreken bij een vergadering'
De vergaderingen zijn daarnaast live te volgen via desbetreffende vergadering of via onderstaande link: https://channel.royalcast.com/waterland en via Omroep PIM.
De raad moet zich natuurlijk bij vergaderingen aan de wet houden, maar daarnaast heeft de raad ook zelf regels vastgesteld waaraan de raad zich moet houden bij verschillende procedures en vergaderingen. Dat staat in het reglement van orde. Het reglement van orde is hier te vinden.
De raad stelt een accountant aan die de rechtmatigheid van het financiële beheer en de inrichting van de financiële organisatie van de gemeente toetst. De accountant controleert de jaarrekeningen en brengt daarover verslag uit aan de raad. De accountant is ook vast aanwezig bij de auditcommissie.
De rekenkamer is een commissie die de gemeenteraad ondersteunt bij zijn controlerende taak. De rekenkamer voert onafhankelijk onderzoek uit en kijkt daarbij of het handelen van het gemeentebestuur:
= voor de burgers oplevert wat bedoeld is (doeltreffendheid);
= met minder kosten hetzelfde op kan leveren (doelmatigheid);
= voldoet aan de wet en andere regels (rechtmatigheid)
De rekenkamer is ingesteld om met haar onderzoek een bijdrage te leveren aan een goed functionerende gemeente. Door de onderzoeksrapporten die de rekenkamer uitbrengt, wil men voor de raad en de inwoners zichtbaar maken wat er is gebeurd met het door de raad vastgestelde beleid; bijvoorbeeld: zijn de gestelde doelen bereikt en tegen welke kosten?
Tot 2024 had de gemeente een rekenkamercommissie met zowel externe leden als raadsleden. Vanaf 2024 is door een wijziging van de Gemeentewet enkel nog een rekenkamer met externe leden toegestaan. De rekenkamer bestaat uit drie externe leden, waarvan er één door de raad tot voorzitter benoemd is. Zij worden ondersteund door een ambtelijk secretaris vanuit de griffie.
Zie voor meer info en rapporten van de rekenkamer en de oude rekenkamercommissie deze link.
De gemeenteraad heeft altijd een griffier. De griffier en de raadsadviseur/griffiemedewerker vormen in Waterland de griffie. Samen ondersteunen en adviseren zij de gemeenteraad. Zij ondersteunen voor, tijdens en na de vergaderingen. Daarnaast zijn zij het communicatiepunt voor en vanuit de raad en denken zij mee over de verschillende processen. Wie de griffie zijn kan je hier vinden.
De gemeenteraad is het algemeen bestuur van de gemeente. Het algemeen bestuur wijst het dagelijks bestuur aan. Het dagelijks bestuur bereidt door de raad vast te stellen beleid voor en zorgt voor uitvoering hiervan. De dagelijks bestuursleden zijn de leden van het college van burgemeester & wethouders.
De wethouders worden in de regel voorgedragen door de coalitie en benoemd door de raad. De coalitie is een samenwerking van fracties die samen een meerderheid in de raad hebben. Aan het begin van een raadsperiode wordt in deze samenstelling een 'coalitieakkoord' geschreven (link). Dit coalitieakkoord vormt de opdracht voor de dagelijks bestuursleden bij de voorbereiding van het beleid. De uitwerking hiervan is te vinden in het collegeprogramma. (link)
De ombudsman behandelt klachten van inwoners. Over deze klachten informeert de ombudsman de gemeenteraad. De gemeente Waterland heeft samen met Amsterdam, Almere, Amstelveen, Zaanstad, Diemen, Landsmeer en Ouder-Amstel één Ombudsman. Munish Ramal is de ombudsman van de metropool Amsterdam. Voor meer informatie kan je terecht op de website van de ombudsman Metropool Amsterdam (www.ombudsmanmetropool.nl)
Als controleur kan de gemeenteraad de volgende instrumenten inzetten:
het recht van initiatief: een raadslid kan onderwerpen op de agenda zetten door een eigen voorstel of notitie in te dienen.
het recht van amendement: een raadslid kan voorstellen om voorgestelde besluiten te wijzigen.
het recht van vragen: een raadslid kan mondeling en schriftelijk vragen stellen aan het college van B en W.
het recht van interpellatie: een raadslid kan een debat aanvragen met een wethouder om vragen te stellen over een onderwerp dat niet op de agenda staat.
het recht op informatie: het college van B en W is volgens de wet verplicht de gemeenteraad te informeren en verzoeken om informatie altijd te beantwoorden.
het recht op onderzoek: de raad kan het recht op onderzoek gebruiken om het door het college gevoerde beleid te onderzoeken.
Wanneer de gemeenteraad vergadert is het mogelijk om uw stem te laten horen. Bij de voorbereidende vergadering kunt u inspreken over de geagendeerde onderwerpen. Deze zijn te vinden onder de desbetreffende vergadering . Over niet-geagendeerde onderwerpen kunt u inspreken bij de raadsvergadering. Een inspraak is altijd maximaal 5 minuten en kan in uitzonderlijke gevallen zelfs korter zijn. Mocht u van een inspreekgelegenheid wensen gebruik te maken, dan dient u ten minste 24 uur van te voren u aan te melden bij de griffie.
De fracties vergaderen eens per cyclus altijd afzonderlijk van elkaar op dezelfde avond in het gemeentehuis. Het is mogelijk om hier de verschillende fracties te spreken. De data van deze vergaderingen zijn hier te vinden. Het is handig om van te voren contact op te nemen met de fracties zodat zij weten dat u langskomt.
Het is mogelijk om een verzoek te doen om een burgerinitiatiefvoorstel op de agenda van de voorbereidende vergadering te laten plaatsen. Daarbij zijn wel enige voorwaarden van kracht. Alle regels zijn te vinden onder hoofdstuk 11 van het Reglement van orde (link). Voor vragen kan je ook altijd terecht bij de griffie via griffie@waterland.nl
Het is mogelijk een petitie aan te bieden aan de raad. Als je een petitie wil aanbieden, dien je dat 24 uur voor de vergadering aan de griffie te laten weten via griffie@waterland.nl. Bij de vergadering krijg je dan de gelegenheid om voorafgaande aan de vergadering van de raad deze aan te bieden aan de voorzitter. Hierbij is er dan kort de gelegenheid de petitie toe te lichten. De petitie wordt ook toegevoegd bij de ingekomen stukken van de raad.
Er zijn verschillende manieren om mee te doen met de politiek in Waterland. U kunt bijvoorbeeld bij de verschillende fracties langs om te kijken of jij kan helpen. Daarnaast is het bij de verkiezingen ook mogelijk om zelf mee te doen met de verkiezingen. Het jaar voorafgaand aan de verkiezingen organiseert de griffie altijd de cursus Politiek Actief. Mocht je tussendoor benieuwd bent op welke manier je mee kan doen, dan kan je altijd contact opnemen via griffie@waterland.nl. De griffie legt graag uit welke mogelijkheden er allemaal zijn.